BLOG

10 SORUDA İSTANBUL FİNANS MERKEZİ

İstanbul Finans Merkezi Nedir?

Projenin ilk çıkış itibariyle tartışmalarında yaşandığı İstanbul Finans Merkezi, İstanbul Büyükşehir Belediye meclisinin Ocak 2008 tarihinde kabul ettiği plana göre İstanbul’un Ataşehir bölgesinde ve Anadolu Otoyolu’nun kuzeyinde yer alan 2 milyon 766 bin metrekarelik alanda konuşlandırılmıştır. İstanbul Finans Merkezi, 1,4 milyon m2 ofis alanları, 100 bin m2 alışveriş merkezi, 2.100 kişilik konferans merkezi, 30 bin m2 5 yıldızlı oteli, 26 bin araç kapasiteli otoparkı ve akıllı şehir modeliyle yönetimi ile iş dünyasının tüm ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bir merkez olacak ve günlük yaklaşık 75 bin çalışan ve ziyaretçileri sağlıklı, konforlu, çevreye ve sosyal hayata değer katan bir ortam sunması bekleniyor.

Amacı Nedir?

Finans alanında uluslararası piyasalarla entegrasyon ve etkin bir ekosistem sunma amacıyla yola çıkan İstanbul Finans Merkezi, kısa vadede bölgesel, orta vadede ise küresel bir merkez olmayı hedeflemekte ve bu doğrultuda kamu ve özel sektör bankalarını, portföy yönetim şirketlerini, aracı kurumları, sigorta şirketlerini, profesyonel hizmet şirketleri ile farklı kategorilerden ulusal ve uluslararası finansal kuruluşları bir araya getirmektedir.

İstanbul Finans Merkezinde Kimler Faaliyet Yapabilecek?

İstanbul Finans Merkezinde; Açık Bankacılık, Aile Ofisleri, Aracı Kurumlar, Bölgesel Yönetim Merkezleri, Dijital Bankacılık, Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman, Fintek, Fon Yönetimi, Katılım Finans, Özel Bankacılık, Özel Sermaye, Perakende Bankacılık, Portföy Yönetimi, Sermaye Piyasaları, Sigorta ve Reasürans, Varlık Yönetimi, Vergi, Hukuk ve Danışmanlık gibi alanlarda faaliyet gösteren firmalar yer alabilecek.

Kiralamalar Nasıl Yapılacak?

İstanbul Finans Merkezi’nin yasal altyapısının hazırlanması ve burada İstanbul’un küresel bir finans merkezi olarak konumlanmasını sağlayacak ekosistemin oluşturulması çalışmaları, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından koordine edilmektedir. Türkiye Varlık Fonu tarafından kurulan TVF İFM AŞ ise İstanbul Finans Merkezi’ndeki kiralanabilir alanlar ile tesis yönetiminden ilk 20 yıllık sürede sorumlu olacaktır.

Ekonomiye Katkısı Nedir?

Proje, 15 yıl sonunda Türkiye ekonomisine 250 milyar dolar gelir etkisi ve 160 milyar dolar düzeyinde bir katma değer sağlaması beklenmektedir. Türkiye ekonomisinin büyümesine katkıda bulunacak ve finansal hareketliliği artırarak geniş finansal ürün ve hizmet yelpazesinin merkezi haline gelecek projede T.C. Merkez Bankası, Ziraat Bankası, Halkbank, Vakıfbank, BDDK, SPK ile borsa ve sigorta alanındaki kuruluşlar yer alacak. Projedeki 1,5 milyon metrekare kiralanabilir alanda bankacılık, sermaye piyasaları, sigortacılık, varlık yönetimi ve danışmanlık sektörlerinin 1.000’den fazla oyuncusu faaliyette bulunacak. Projenin hayata geçmesi akabinde 15 yıl içinde sağlayacağı gelir etkisinin 250 milyar dolar, katma değer etkisinin 150 milyar dolar olacağı; hâlihazırda yıllık 2 milyar dolar seviyesindeki finansal hizmet ihracatının ise 16 milyar dolar seviyelerine ulaşacağı hesaplanıyor. Bu büyüme neticesinde, 120 bin kişilik istihdam sağlanacak. İFM’nin hedefi, 10 yıl içinde dünyanın ilk 10 finans merkezi arasına girmek.

Vergi Avantajları Nelerdir?

Oluşturulan kanun teklifine göre katılımcı belgesi almış finansal kuruluşlar tarafından İFM’de gerçekleştirilen finansal hizmet ihracatı niteliğindeki;

a) Faaliyetler kapsamında elde edilen kazançların %75’i kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirilir. (Finans merkezine taşınmaları teşvik etmek maksadıyla 2022-2031 dönemleri arasında geçerli olmak üzere %75’lik oran %100 olarak kullanılacaktır.)

b) İşlemler ile bu işlemler nedeniyle lehe alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisnadır.

c) Faaliyetlere ilişkin işlemler her türlü harçtan, bu işlemlere ilişkin düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden istisnadır.

Ayrıca, katılımcı belgesi almış finansal kuruluşların İFM’de istihdam ettikleri personele ödenen aylık ücretin gerçek safi değerinin; yurt dışında en az beş yıllık mesleki tecrübeye sahip kişilerde %60’ı, yurt dışında en az on yıllık mesleki tecrübeye sahip kişilerde ise %80’i gelir vergisinden istisnadır. Bu kapsamda belirtilen istisna, İFM’de çalışmaya başlamadan önceki son 3 yılda Türkiyede çalışmamış olan personelin ücret gelirlerine uygulanır.

İFM’de yer alan taşınmazların kiralanmasına dair işlemler her türlü harçtan ve bu işlemlere ilişkin düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden istisnadır.

En az üç ülkede aktif olarak faaliyet gösteren katılımcıların bölgesel hazine ve finansal yönetim merkezleri hakkında da bu istisna ve indirimler uygulanacaktır.

İstanbul Finans Merkezinde İnsan Kaynağının Önemi Nedir?

iFM’de yer alacak işletmelerin ilk etapta yaklaşık 60-75 Bin çalışan kapasitesine karşılık vermesi bekleniyor. Özellikle vergisel avantajlar nedeniyle merkezde yer alan işletmelerin yurtdışından nitelikli insan kaynağı ithal etmesi bekleniyor. Bu insan kaynağının yurtdışına hizmet ihracatı yapması ise yine vergisel avantajlarla ödüllendirilerek karşılık bulacak.

Yabancı Personellerin İstihdamı Destekleniyor mu?

İFM’de faaliyet gösterecek katılımcılar ile en az üç ülkede aktif olarak faaliyet gösteren katılımcıların bölgesel hazine ve finansal yönetim merkezleri çalışma izni ile yabancı uyruklu personel çalıştırabilecektir.

Nitelikli İnsan Kaynağının Karşılaşacağı Sorunlar Nasıl Çözülür?

İstanbul Finans Merkezinde yer alan firmaların hizmet ihracatlarıyla sonuçlanmasını bekledikleri finansal faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde rol oynayacak olan çalışanların vergisel avantajlar nedeniyle yabancı çalışan olması bekleniyor. Üstelik bu çalışanlar vergi desteklerinden yararlanma penceresiyle incelendiğinde İstanbul Finans Merkezi’nde çalışmaya başlamadan son 3 yıl içinde Türkiye’de çalışmamış olması gerekmektedir. Bu durum hem kültürel hem sosyal hem de demografik anlamda oryantasyona ihtiyacı artıracaktır. Aynı zamanda iş akış süreçlerinin verimliliği konusuna farklı kültürlerin eşgüdüm içerisinde ilerleyebilmesi için çalışan eğitimlerine ve çalışanların motivasyon seviyelerini üst seviyede tutabilmek için etkinlikle birleştirilen atölyelere talebi artıracaktır.

İstanbul Finans Merkezinde Yer Alan İşletmelerin Hangi Alanlarda Eğitim ve Danışmanlık Alması Gerekir?

İFM bünyesinde katılım belgesi alarak finansal faaliyet gösteren firmaların çalışan memnuniyeti, oryantasyon, ekiplerin uyumlanması, ekip yönetimi, iletişim ve motivasyon gibi insan kaynağı odaklı eğitimler ile finans, vergi, dış ticaret, stratejik yönetim, marka yönetimi, satış ve pazarlama anlamında eğitimler alarak faaliyetlerini güçlendirmeleri gerekmektedir. Bunların yanı sıra İFM’de yer alan işletmelerin dijital alt yapılarının geliştirilmesi, vergisel avantajların ve öngörülen diğer hizmet alanlarında danışmanlık desteği almaları da gerekmektedir.

İsmail Kahraman

Kaynaklar;

https://tr.wikipedia.org

https://www.ifm.gov.tr/

https://www.verginet.net/dtt/11/Vergi-Sirkuleri-2022-74.aspx

www.fcoakademi.com